Türk Edebiyatının İlk Fantastik Novellası “Perviz” Latin Harflerine Aktarıldı
Celal Nuri İleri’nin 1916 yılında yayımlanan ve Türk edebiyatının ilk fantastik novellası olarak anılan “Perviz” kitabı Latin harflerine aktarıldı.
Celal Nuri İleri imzalı fantastik novella Perviz yıllar sonra yeniden Latin alfabesinde. Kitap, Karakarga Yayınları tarafından hazırlanan Kayıp Kitaplar Kütüphanesi’nin yeni üyesi olarak okurların beğenisine sunuldu.
Kayıp Kitaplar Kütüphanesi son olarak Pertev Şevket’in polisiye kitabı Kırmızı Köşk’ün Esrarı ile adından söz ettirmişti. Dizi daha önce ilk Türkçe Gotik roman Canvermezler Tekkesi’nden ilk macera romanı Sergüzeşt-i Kalyopi’ye okurlara Osmanlıcada saklı kalmış eserler tanıtmayı sürdürmüştü.
Serinin yeni adımı ise Celal Nuri İleri imzasını taşıyan ve Türk edebiyatının ilk fantastik novellası olan Perviz oldu. Merve Köken’in Latin harflerine aktarıp sadeleştirdiği eser; ilahi kudretten yola çıkarak iktidar ve erk arasındaki ilişkileri ele alması açısından öne çıkıyor.
Celal Nuri İleri’nin 1916’da kaleme aldığı Perviz’de, modernleşme sürecindeki edebiyatımızda o zamana kadar kullanılmamış olan temaların ilk kez kullanılmasıyla dikkat çekiyor.
İktidar mefhumunu fantastik eksenle ele alan Perviz’de edebiyatımızın önemli bir boşluğu doluyor. Osmanlı Devleti’nin son evresinde yazılmış olan bu eser, modern Türk edebiyatının kronolojisini yeniden yapılandıracak cinste bir niteliğe sahip.
Toplamda 72 sayfadan oluşan eserin Latin harflerine aktarımını ve sadeleştirmesini Merve Köken üstleniyor. Editörlüğü Neslihan Perker tarafından gerçekleştirilen novellanın kapak tasarımı Sedat Gösterikli’ye ait. Kitap Şubat 2024 tarihi itibarıyla raflardaki yerini almaya başladı.
CELAL NURİ
1882 senesinde Gelibolu’da doğan Celal Nuri İleri; eğitimini Galatasaray Sultanisi ve Mekteb-i Hukuk’ta tamamladı. Avukat olarak çıktığı meslek yolculuğunda daha çok gazetecilik faaliyetleriyle adından söz ettirdi. Le Courrier d’Orient, Jeune Turc, İctihad, Tanin, Hak ve İkdam Hürriyet-i Fikriyye gibi mecralarda makaleleri yayımlanan Celal Nuri; daha önceden Âtî olarak bilinen İleri gazetesinin de yayımından sorumlu oldu.
Kuzey Kutbu’nu gören ilk Türk unvanının da sahibi olan Celal Nuri, dünya çapında çeşitli ülkelere giderek oralarda edindiği deneyimleri kaleme almasıyla dikkat çekti. 1919 senesinde Son Osmanlı Meclisi’nden Gelibolu mebusu seçilen yazar, ömrünün sonuna dek dek siyasetle ilgilendi. 1921 senesinde İngiliz işgalciler tarafından Malta’ya sürgün edilen Celal Nuri, sürgününden döndükten sonra, TBMM’de dört dönem boyunca milletvekilliği de yaptı.
Pozitivizm’den Darwinizm’e yazdığı geniş kapsamlı makaleler ve kaleme aldığı kitaplarla Türk aydınlanmasında önemli bir rol üstlenen yazar, 1938 yılında hayatını kaybetti.
Celal Nuri İleri’nin Perviz kitabı ilk defa 1916 yılında İstanbul Zarafet Matbaası’nda yayımlanmıştı. Merve Köken eserin önsözünde kitabın önemini şu sözlerle aktarıyor:
“Eserin yazılış amacı daha çok Pozitivist düşüncenin önemini dile getirmek ve iktidar sahiplerini yermek de olsa, ele alınan konunun bu denli farklı bir üslupla kurgulanması fantastiğin kapılarını Türk edebiyatı açısından sonuna kadar aralamış gibi görünüyor.”
Perviz Latin harflerinde daha önce 2012 yılında Dr. Mustafa Kurt tarafından hazırlanan Celal Nuri İleri’nin Romanları kitabında Ölmeyen Merhume ve Âhir Zaman ile birlikte yayımlanmıştı. Bu yeni edisyon Perviz’in ilk müstakil baskısı olma özelliğini de taşıyor.
KayıpRıhtım
