KÜRESEL ISINMA VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ SAĞLIK AÇISINDAN DA ACİL VAKA
Derleyen: Oğuz HAKSEVER
Küresel ısınma ve iklim değişikliği konusunda Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai kentinde toplanan 28’inci Çevre Konferansı COP28’de liderlerin katıldığı aşama bitti; yüksek düzeyli söylemler geride kaldı. Uzmanlar, ilgili bürokratlar ve temsilciler sorunlara odaklanmaya geçtiler. 3 Aralık günü öne çıkan konu sağlık ve iklim değişikliği arasındaki ilişki oldu. Uzmanlara göre, ağırlıklı olarak fosil yakıtların neden olduğu hava kirliliği her yıl 7 milyon kişinin ölümüne yol açıyor. Ayrıca Dünya Sağlık Teşkilatı yöneticilerinin verdiği bilgiye göre, iklim değişikliği yüzünden kolera ve sıtma gibi hastalıklarda ciddi artışlar meydana geliyor. Dünya Sağlık Teşkilatı Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, iklim değişikliğinin yol açtığı sağlık sorunlarının artık “acil vakalar” olduğu görüşünde.
COP28’de 120 ülkenin desteklediği bir deklarasyon yayımlandı. Deklarasyonda küresel sağlık sorunlarıyla iklim değişikliği arasında doğrudan ilişki olduğu vurgulandı.
HAVA KİRLİLİĞİNİ HAVASI KİRLİ VE KİRLETİCİDEN PARA KAZANAN ÜLKEDE KONUŞMAK
Küresel ısınma ve iklim değişikliği sorunu pek çok trajikomik çelişkiyi barındıran bir mesele. Mesela COP28’de iklim değişikliği ile küresel sağlık sorunları arasında doğrudan ilişki vurgulanıyor ama küresel sağlık sektörü de hava kirliliğine neden oluyor. DSÖ yöneticisi Ghebreyesus’un verdiği bilgiye göre, küresel emisyonların %5’inin kaynağı sağlık sektörünün ta kendisi.
Bir başka trajikomik çelişki de 28’inci iklim değişikliği konferansının ev sahibiyle ilgili. Cop28’in yapıldığı BAE’nin, dünyanın önde gelen fosil yakıt üreticisi ve satıcısı olması zaten bir çelişki olarak konuşuluyordu ama daha da ciddi bir çelişki var. Konfereransı yerinde izleyen AP Ajansı muhabiri Jamey Keaten akıllıca bir soru sorup yanıtını haberleştirmiş. Fosil yakıtların yol açtığı hava kirliliğininin konuşulduğu gün yani 3 Aralık Pazar günü konferansın yapıldığı Dubai kentinde hava kirliliğinin ne durumda olduğunu merak etmiş. Önce BAE Hükümeti’nin çevre ile ilgili web sitesinden hava kalitesine bakmış. Dubai’de hava kalitesinin resmi siteye göre “iyi” olduğunu görmüş. Sonra da dünya kentlerinin hava kalitesini izleyen İsviçre kökenli bir şirketin web sitesinden durumu kontrol etmiş ve trajikomik durumu saptamış. İsviçreli kuruluşa göre, küresel hava kirliliğinin ve bunun sağlığa etkilerinin konuşulduğu Dubai, 3 Aralık Pazar günü dünyanın en kirli havasına sahip 16’ncı kenti… Üstelik İsviçreli kuruluş Dubai’de yaşayanların dışarıya maskeyle çıkmalarını, kronik sağlık sorunu olanların dışarı çıkmamalarını da önermiş.
COP28’e katılanlar hava kirliliği ve küresel ısınmayı nasıl bir yerde konuştuklarını biliyorlardır tabii.
Aynı gün ve saatlerde IQAir adlı İsviçre kuruluşunun web sitesinde ise Dubai, havası en kirli 16’inci şehir.
