“İstanbul’da güçlü taksiciler derneği ile şehir yetkilileri arasında alışılmadık bir bölge savaşı yaşanıyor”
İstanbul’un taksi sorunu The Guardian’da haber oldu.
Gazete, sorunla ilgili şu başlığı kullandı;
“İstanbul’un taksi kartellerinin karanlık dünyasında
Türkiye’nin en büyük şehrinin şoförleri politikacılar, sendikalar ve varlıklı ehliyet sahipleri arasındaki acımasız güç mücadelesine yakalandı”
Haberde, güçlü taksiciler derneği ile şehir yetkilileri arasında alışılmadık bir bölge savaşı yaşandığı vurgulandı.
The Guardian’daki haber şöyle:
“İki kıtayı ve üç su yolunu kapsayan metropolde taksi şoförü olmak kolay değil. Diğer küresel şehirlerden farklı olarak, sürücüler kendi arabalarına sahip değiller – bunun yerine İstanbul’un 50.000 taksicisi, çalışan 17.395 lisanslı arabayı vardiyalı olarak kiralıyor.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 1990’larda İstanbul belediye başkanı olduğunda, şehir yaklaşık 8 milyon kişiye ev sahipliği yapıyordu. O zamandan beri nüfus ikiye katlandı, ancak mevcut taksi ruhsatlarının sayısı değişmedi. Talep, zengin lisans sahiplerinden oluşan bir kartel yarattı: bir lisansın fiyatı dalgalanıyor, ancak şu anda 2,6 milyon Türk Lirası (214.000 £).
Sonuç olarak, endüstri acımasız bir üne sahiptir. Pek çok ehliyet sahibi, araçlarını kiralamak için komisyoncular kullanarak anonim kalıyor ve Erdoğan’ın iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi’ne (AKP) meyleden sendikaları , hem İstanbul’un siyasi olarak bölünmüş ulaştırma koordinasyon merkezi hem de ulusal ulaştırma bakanlığı içinde önemli bir etkiye sahip. Uber, 2014 yılında İstanbul pazarına girmeye çalıştı, ancak sendikanın terörist olarak adlandırdığı lobi faaliyetleri sayesinde yasaklandı. Geçen hafta savcılar, Uber Türkiye’nin baş yetkilisi hakkında haksız rekabet gerekçesiyle iki yıla kadar hapis cezası talep eden bir iddianame hazırladı.
Sarı taksi şoförleri ve korsan kıyafetleri arasındaki kavgalar yaygındır; bazıları bıçak ve silahları içeren ölümcül hale gelir . Müşteriler bir taksi bulabilecek kadar şanslıysa, bu onlar için de zor bir iştir. Cinsel taciz, ırkçılık, aşırı ücretlendirme, kabalık ve güvenli olmayan araç kullanma kalıcı sorunlardır.
Bu yıl şimdiye kadar sürücü davranışlarıyla ilgili 43.000 rekor şikayet aldıktan sonra , İstanbul belediyesi şehrin taksi operasyonlarında reform çabalarını hızlandırdı. Artık savaş hatları çizildi ve işler çirkinleşebilir.
“Berlin, New York ve Dubai’de olduğu gibi taksi endüstrisinin özelleştirilmesini sona erdirmek ve bunun yerine belediye aracılığıyla yürütmek istiyoruz. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaştırma İdaresi Başkanı Utku Cihan, “Bu sistem sadece Türkiye’de var” dedi.
“Demiryolu ağını genişletmek için çalışıyoruz ve otobüs hatlarını kamuya ait olacak şekilde taşıdık; insanların taksilerin yanı sıra toplu taşıma araçlarına da daha fazla güvenebileceği bir ortam istiyoruz. Ama yeterli sayıda taksiye sahip olmadığımız bir gerçek. 6.000 [lisanslı taksi] plakası eklememiz gerektiğini gösteren raporları görevlendirdik, ancak sendika bunu reddediyor” şeklinde konuştu.
“Taksiler ulaşım sisteminin sadece bir parçası ancak tüm şehir için daha kaliteli hizmetler sunmak için onu daha iyi entegre etmemiz gerekiyor. Zor bir mücadele ama denemeye devam edeceğiz.”
Ekrem İmamoğlu , 2019 seçimlerinde muhalefet koalisyonu İstanbul belediye başkanlığına aday seçildiğinde bilinmeyen bir isimdi. Ancak eski inşaat patronu, Türkiye’nin seçim kurulunun ilk zaferini iptal etmesinin ardından yeniden adaylıkta yerini koruyarak, ülkenin kültürel ve ekonomik merkezindeki 25 yıllık İslamcı parti egemenliğine son vererek iktidardaki AKP’nin yıllardır en yüksek profilli rakibi oldu.
Belediye başkanı bu savaşları kazanabilirse, eski muhafızın gücünün azaldığı algısına katkıda bulunacaktır.
Taksi sahipleri sendikası ise reform çabalarının, rekabeti artıracak yollardaki araç sayısını artırmak yerine, taksilerin daha verimli kullanılması için teknolojinin geliştirilmesine odaklanması gerektiğini söylüyor. Taksiciler derneği başkanı Eyüp Aksu da şehrin kötü şöhretli trafiği nedeniyle, daha kısa yolculukları sürücüler için daha değerli hale getirmek için ücret fiyatlarının artırılması gerektiğini savundu.
Bazı sürücüler için, sorumlu kim olursa olsun çalışma koşullarının iyileşmeyeceğine dair endişeler vardır.
“İmamoğlu, belediyenin işlettiği bir ‘şirkete’ ruhsat vereceğini, belki de mevcut plaka sahiplerini yeni sahipleriyle değiştireceğini söylüyor. Ehliyetlerin taksi şoförlerinin kendilerine ait olması gerekiyor.”
AKP’ye bağlı bakanlıklar ve kamu kurumlarının temsilcilerinin oy çokluğuna sahip olduğu İstanbul ulaşım koordinasyon merkezi, belediyenin ruhsat sayısını artırmaya yönelik tekliflerini geçen yıl dokuz kez reddetti.
Sonunda 6.000 yerine 1.000 lisans öneren İmamoğlu’nun ofisinden gelen uzlaşmalar geri çevrildi.
Şimdilik belediye mevcut sisteme paralel olarak kendi ruhsat sistemini kurma kararı aldı. Şu ana kadar pandemi nedeniyle işini kaybeden 1000 dolmuş (ortak minibüs) şoförünü yeni filosuna dahil etti.”
