Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA, bütçe kısıtlamaları nedeniyle bilimsel amaçla geliştirilen bazı Dünya gözlem uydularını satışa sundu. Kurumun Kaliforniya’daki Jet Propulsion Laboratory (JPL) birimi tarafından yapılan bu sıra dışı hamle, hem bilim dünyasında hem de kamuoyunda geniş yankı uyandırdı.
Satışa sunulanlar arasında, kasırgaları takip etmekten iklim değişikliğini analiz etmeye kadar birçok farklı görevi üstlenmek üzere tasarlanmış gelişmiş uydular yer alıyor. Üstelik bazıları henüz yörüngeye bile yerleştirilmedi. Örneğin, kıyı bölgelerindeki çevresel değişiklikleri incelemek üzere geliştirilen GLIMR adlı uydu, hiç kullanılmadan ihaleye çıkarıldı.
Gelişmeyi, NASA içinden güvenilir bilgi paylaşımıyla bilinen ve astrobiyolog Kate Cowing’in yönettiği “NASA Watch” adlı blog duyurdu. Blogda yer alan bilgilere göre, bu durumun arkasında Kongre’ye sunulan yeni bütçe teklifleri bulunuyor. ABD’de 2026 yılına yönelik hazırlanan planlarda, NASA’nın bilim bölümü bütçesinin ciddi oranda düşürülmesi öngörülüyor.
Uzay bilimi alanında çalışan birçok uzmana göre bu karar, yalnızca mevcut görevleri değil, uzun vadede tüm bilimsel keşifleri tehdit edebilir. The Planetary Society’den uzay politikaları uzmanı Casey Dreier, bu tür adımların uzay araştırmalarında kalıcı tahribatlara yol açabileceği uyarısında bulundu.
JPL yetkilileri ise Kongre’den çıkacak kesin karar beklenmeden bazı projelerin küçültülmeye ya da iptal edilmeye başlandığını aktarıyor. Satış kararının arkasında, bugüne kadar geliştirilen pahalı teknolojilere yeni sahipler bularak, en azından kısmî bir kaynak geri dönüşü sağlamak hedefi var. Uyduların, kamu kurumlarına veya özel sektöre devri söz konusu olabilir.
