BM 3. Dünya Savaşı’nı mı bekliyor?
ABD’nin, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nde Gazze’de acilen insani ateşkes talep edilen karar tasarısını veto etmesi BM’de reform ihtiyacının aciliyetini yeniden gözler önüne serdi.
BM’de veto yetkisinin 5 daimi üye ülkenin elinde olması ve son olarak ABD’nin bu ayrıcalığı kullanması İsrail’e Filistin’deki katliama ‘devam’ olanağı verdi.
Aslında BM’nin kuruluş yapısı daimi üye ülkelerin kendi çıkarları doğrultusunda karar almasına olanak veriyor.
-İki dünya savaşının ardından-
1. Dünya Savaşı’nın ardından kurulan Milletler Cemiyeti, savaşların bir daha yaşanmaması hedefindeydi. Ancak amacına ulaşamadı ve 2. Dünya Savaşı çıktı. Milletler Cemiyeti’nin yerini 1945’te Birleşmiş Milletler aldı.
Ancak barış ve güvenliği koruma sorumluluğu olan BM’nin de ülkeler arasındaki uyuşmazlıkları adalet ve uluslararası hukuk içinde çözüme kavuşturabildiğini söylemek imkansız.
-Galibiyetle gelen ayrıcalık-
Dünya barışı tehdit altındayken kuvvet kullanımına ilişkin tüm devletleri bağlayıcı karar alabilen BM Güvenlik Konseyi daha kendi içindeki sorunları çözemiyor, adaleti sağlayamıyor. Çünkü 2. Dünya Savaşı’nın galibi ABD, İngiltere, Fransa, Çin ve o zamanki SSCB’nin örgütü kurarken kendilerine tanıdığı veto ayrıcalığı BM’nin yaptırım gücünü kilitliyor.
Konsey’de karar alınabilmesi için 5 daimi ve 10 geçici olmak üzere 15 üyeden en az 9’unun olumlu oyları gerekirken daimi ülkelerin birinin dahi veto etmemesi gerekiyor.
-Konsey’deki sarmal-
Bu 5 ülke Konsey’deki bu ayrıcalıklarından vazgeçmedikçe yine Konsey’den yapısal değişimle ilgili kararlar da çıkamıyor.
Halen 193 üyesi olan BM’de bu güçlü ülkelerden biri tek başına örgütü engelleyebildiğine göre geriye bir şey kalıyor…
Acaba BM’de reform için yine bir dünya savaşı çıkması mı gerekiyor!
Zaten böyle giderse neden olmasın?
Zeynep Nurten UZER/Gazeteci-Yazar
Zeynep Nurten UZER/kentekrani
Youtube Abone Olmak İçin Tıklayınız
www.kentekrani.com 12 Aralık 2023
