TARİHİNDE, 22 BAŞBAKADAN HİÇ BİRİNİN 5 YILLIK GÖREVİNİ TAMAMLAYAMADIĞI PAKİSTAN’DA İŞLER YİNE KARMAKARIŞIK!
Pakistan’ın 75 yıllık tarihinde 22 başbakan görev yaptı ve hiçbir başbakan 5 yıllık görev süresini tamamlayamadı.
Ülkede meclisin feshedilmesi sebebiyle yeni başbakanın atanmasının nasıl gerçekleşeceğine dair belirsizlik sürüyor.
Pakistan’da Temmuz 2018’de yapılan genel seçimde başbakan seçilen ülkenin eski Milli Kriket Takımı kaptanı İmran Han, resmi olarak artık ülkenin başbakanı değil. Ancak Anayasa’nın 224. maddesi uyarınca geçici hükümetin başbakanı atanıncaya kadar 15 gün süreyle bu görevi Han yürütecek.
Hukuk uzmanı İsmet Mehdi’ye göre geçici hükümet başbakanı parlamento tarafından seçiliyor ve ülkeyi seçimlere kadar bu başbakan idare ediyor. Şayet parlamento üyeleri bir isim üzerinde uzlaşamazsa Meclis dağılsa dahi görevine devam eden parlamento komitesi yeni başbakanı seçiyor.
Parlamento komitesi de başbakanı belirleyemezse, konu Pakistan Seçim Komisyonu’na intikal ettiriliyor. Tüm bu denemeler başarısız olursa Yüksek Mahkeme, geçici hükümetin başbakanını atıyor.
Meclisin feshedildiği ülkede yeni başbakanın atanmasının nasıl yapılacağına ilişkin bir belirsizlik bulunuyor.
Başbakan Han, Pakistan’ın 75 yıllık tarihinde güvensizlik oylamasıyla karşı karşıya kalan üçüncü isim oldu.
Ülkenin siyasi tarihinde 1989’da Benazir Butto ve 2006’da Şevket Aziz’e karşı güvensizlik oylaması yapılmış ancak her iki başbakan da bu oylamadan koltuklarını koruyarak çıkmıştı.
Han’ın karşı karşıya kaldığı güvensizlik oylaması Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle reddedilmiş ve ardından Cumhurbaşkanı Arif Alvi, Han’ın çağrısıyla Meclisi feshetmişti.
Pakistan’ın 75 yıllık siyasi tarihinde 22 başbakan görev aldı.
Ülke 1958-1971, 1977-1988 ve 1999-2008 yıllarında ordu tarafından yönetildi.
Ülkede seçilen başbakanların hiç biri 5 yıllık görev sürelerini tamamlayamadı. İmran Han da tıpkı selefleri gibi 5 yıllık görev süresini dolduramadı.
Pakistan’ın bağımsızlığından bir gün sonra 15 Ağustos 1947’de Liyakat Ali Han, ülkenin ilk Başbakanı seçildi. Han, 5 yıllık görevini tamamlayamadan 16 Ekim 1951’de suikast sonucu hayatını kaybetti.
Liyakat Ali Han’dan boşalan koltuğa, Havaja Nazimuddin geldi ancak o da 2 yıldan az bir süre Başbakanlık yaparak Genel Vali Malik Gulam tarafından 17 Nisan 1953’te görevinden alındı.
Nazimuddin’in görevden alınmasının ardından aynı gün Başbakanlığa gelen Muhammed Ali Bogra, Genel Vali Vekili İskender Mirza tarafından bölgesel meseleler ve Mecliste yeterince desteğe sahip olmadığı gerekçesiyle 12 Ağustos 1955’te azledildi.
Ülkenin 4. Başbakanı Çaudri Muhammed Ali de Ağustos 1955’te geldiği görevden 12 Eylül 1956’da parti içi çatışmalar ve General Eyüb Han’ın baskısıyla istifa etti.
Hüseyin Şahid Sühreverdi ise Eylül 1956’da devraldığı Başbakanlığı Genel Vali Mirza ile çatışmaları sebebiyle 17 Ekim 1957’de bıraktı.
İbrahim İsmail Çundrigar, 17 Ekim 1957’de geldiği görevden 11 Aralık 1957’de istifa etti.
Feruz Han Nun, Genel Vali İskender Mirza ile General Eyüp Han’ın iş birliği sonucu ilan edilen sıkıyönetim sonucu Aralık 1957’de geldiği görevden 7 Ekim 1958’de alındı.
Ülkede 13 yıl süren sıkıyönetimin ardından Nurul Emin Aralık 1971’de Yahya Han’ın yönetimi altında Başbakan olurken, 20 Aralık 1971’de görevden alındı. Emin, ülke tarihinde 13 gün görevde kalarak en kısa süreyle başbakanlık yapan ismi oldu.
Zülfikar Ali Butto ise 14 Ağustos 1973’te ülkenin Başbakanı oldu. Butto, 1977’de General Ziya’ül Hak tarafından yapılan askeri darbeyle devrildi ve 1979’da idam edildi.
Muhammed Han Junejo, 23 Mart 1985’te askeri rejim altında Başbakan seçildi ancak Junejo’nun hükümeti 29 Mayıs 1988’de dağıldı.
Ziya’ül Hak’ın ölümüyle ülkede 1977’den sonraki ilk serbest seçimler 1988’de yapıldı. Benazir Butto, Kasım 1988’deki seçimleri kazanarak ülkenin ilk kadın Başbakanı oldu.
Butto’nun Başbakanlığı, yolsuzluk suçlamaları sebebiyle Cumhurbaşkanı Gulam İshak Han tarafından 6 Ağustos 1990’da sona erdirildi ve seçime gidildi.
Yapılan seçimler sonucu 1990’da göreve gelen Navaz Şerif, Cumhurbaşkanı Gulam İshak Han’ın Meclisi dağıtması sonucu 1993’te görevden düştü.
Benazir Butto, 1993’te tekrar Başbakan seçildi ancak Cumhurbaşkanı Faruk Leghari, Kasım 1996’da hükümeti düşürdü.
Navaz Şerif, 1997’de yapılan seçimlerde Başbakan oldu ancak 12 Ekim 1999’da General Pervez Müşerref’in askeri darbesiyle devrildi.
Mir Zaferullah Han Cemali, darbeyle başa gelen General Pervez Müşerref’in yönetimi altındaki ilk Başbakan oldu. Kasım 2002’de göreve gelen Cemali, Haziran 2004’te istifa etti.
Çaudri Şucat Hüseyin, parlamentodaki seçimle 30 Haziran 2004’te Başbakan oldu. Hüseyin, Ağustos 2004’te görevi Şevket Aziz’e devretti.
Ağustos 2004’te Başbakan olan Şevket Aziz, 15 Kasım 2007’de parlamentonun hizmet süresi dolunca görevini tamamladı.
Yusuf Rıza Gilani, 2008’de yapılan genel seçimde ülkenin 18. Başbakanı oldu.
Gilani, Haziran 2012’de Yüksek Mahkeme tarafından yargıyı aşağılamaktan suçlu bulundu ve Başbakanlığı düşürüldü.
Raja Pervaiz Eşref, Gilani’den kalan boşluğu doldurmak için Başbakanlığa geçti. Haziran 2012’de Başbakan olan Eşref, Mart 2013’te görev süresi dolana kadar başbakanlık koltuğunda oturdu.
Haziran 2013’te Navaz Şerif üçüncü defa Pakistan Başbakanı oldu. Yüksek mahkeme tarafından suçlu bulunup görevden alınana değin 4 yıl 53 gün görevde kaldı ve ülkenin en uzun süre görev yapan Başbakanı unvanını elde etti. Şerif, 28 Temmuz 2017’de Yüksek Mahkeme tarafından hakkındaki yolsuzluk suçlamaları sebebiyle görevinden alındı.
Şahid Hakan Abbasi, Ağustos 2017’de Şerif’ten kalan başbakanlık koltuğunu devraldı ve ülkenin 21. Başbakanı oldu. Abbasi, yeni seçim sebebiyle meclisin görev süresinin dolması sonucu 31 Mayıs 2018’e kadar koltukta kaldı.
Ağustos 2018’de yapılan seçimlerde ise İmran Han ülkenin 22. Başbakanı olarak göreve geldi.
Kaynak:Detay
