NASA’da bilim insanları, Bennu adlı asteroitten örnekler içeren kapsülü açtıklarında ‘nefesleri kesildi’!
Asteroitten neredeyse dokuz ons kaya, toz ve uzay kiri toplayan bir kapsül 24 Eylül Pazar günü Dünya’ya indi .
Bilim insanları, kapsülün yaşamın nasıl başladığına dair önemli bilgiler edinmelerine yardımcı olabileceğini umuyor.
ABD Uzay ve Havacılık Dairesi’nin (NASA) OSIRIS-REx misyonu kapsamında Bennu asteroidinden taş ve toz örnekleri taşıyan kapsül geçtiğimiz günlerde Dünya’ya indi. NASA yetkilileri kapsülün içinden çıkanlar konusunda konuşmakta gönülsüz davranıyor. Ancak kamuoyuyla paylaşılan ufak ipuçları, önümüzdeki günlerde çok heyecan verici haberler alabileceğimize işaret ediyor.
NASA’nın internet sitesinde yayımlanan blog yazısına göre, ilk etapta örnek alma işlemi beklenenden daha yavaş ilerliyor. Ancak bunun sebebi bir olumsuzluk değil. Aksine, kapsülün hem iç yüzeyi hem de dışı o kadar çok Bennu tozuyla kaplı ki araştırmacılar kapsülü ön gördüklerinden çok daha yavaş ve dikkatli bir biçimde parçalarına ayırmak zorunda.
OSIRIS-REx misyonunun yöneticilerinden, NASA Johnson Uzay Merkezi araştırmacısı Christopher Snead, “Yaşadığımız en harika ‘sorun’ çok fazla malzeme olması. Bunları toplamak tahminimizden daha uzun sürüyor” dedi.
Snead, “TAGSAM başlığının dışında çok fazla malzeme var ki bu başlı başına çok ilginç bir durum Bütün bu malzemenin orada olması gerçekten olağanüstü” ifadelerini kullandı.
Açılımı “Touch-and-Go Sample Acquisition Mechanism” olan TAGSAM, OSIRIS-REx’in Bennu asteroidinden toprak örnekleri almak için kullandığı robotik kolun adı. Bennu’dan alınan örneklerin 24 Eylül tarihinde Dünya’ya inişi 7 yıllık bir misyonun sonu olmuştu. TAGSAM başlığı mühürlü bir kapsülün içinde Dünya’ya bırakılırken, OSIRIS-REx’te başka bir asteroidden örnek almak üzere yoluna devam etmişti.
Alınan örneklerin önemli bir kısmı halihazırda kapalı haldeki TAGSAM başlığının içinde duruyor. Ancak TAGSAM 3 yıl önce örnekleri topladıktan sonra, koruyucu kapsülün içine yerleştirilme aşamasında toz sızdırdığı görülmüştü.
Dolayısıyla araştırmacılar 26 Eylül’de kapsülün kapağını açtıklarında içeride bir miktar toz bulmayı bekliyordu. Ancak bu kadar çok toz olacağını kimse beklemiyordu.
NASA uzmanlarının toplanan tozlar üzerindeki analizleri şimdiden başladı. Bennu asteroidinin yapısını anlamaya yarayacak olan bu analizler, TAGSAM başlığının içinden çıkacak büyük miktardaki örneğe ilişkin araştırmanın da temelini oluşturacak.
İlk analizlerde elektron mikroskobuyla tarama, kızılötesi ölçümler ve X ışını difraksiyonu gibi yöntemler kullanıldı. NASA, 11 Ekim tarihinde yapılacak olan basın toplantısında hem bu analizlerin sonuçlarını hem de elde edilen örneğin ilk fotoğraflarını kamuoyuyla paylaşacak.
Ancak bu basın toplantısında da çok ayrıntılı bilgiler alamayacağız, bunun için epey zamana ihtiyaç var. Bu küçük, karbon zengini asteroidin yapısını anladıkça Güneş Sistemi’nin bebeklik çağlarına dair de daha fazla bilgi sahibi olacağız.
TAGSAM başlığında tahminen 250 gram civarında Bennu tozu olduğunu belirten NASA yetkilileri, başlığı açmanın biraz daha zaman alacağını da vurguladı. Başlık önümüzdeki günlerde özel bir eldivenli kutuya nakledilecek, böylece söküm işlemi güvenli bir biçimde hayata geçirilebilecek.
