Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nın 2025 sonuçlarını açıkladı.
Veriler, Türkiye’de en yüksek gelire sahip yüzde 20, toplam gelirin yüzde 48’ini aldı. En düşük gelire sahip yüzde 20 ise yüzde 6,4’te kaldı.
TÜİK’e göre en zengin yüzde 20’nin payı bir önceki yıla göre 0,1 puan geriledi; en yoksul yüzde 20’nin payı 0,1 puan arttı.
TÜİK ayrıca sosyal transferleri denklemden çıkardığında eşitsizliğin sertleştiğini gösterdi. Kurum, tüm sosyal transferler hariç Gini’yi 0,473, emekli-dul/yetim aylıkları dışındaki transferleri hariç tuttuğunda 0,420 olarak hesapladı. Brüt gelir üzerinden Gini 0,422 çıktı.
TÜİK, yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir gelirinin yüzde 76,7 artışla 662 bin 414 TL’ye çıktığını duyurdu. Yıllık ortalama eşdeğer fert geliri ise 187 bin 728 TL’den 332 bin 882 TL’ye yükseldi (yüzde 77,3 artış).
TÜİK, toplam gelirde en büyük payı yüzde 49,7 ile maaş ve ücret gelirinin aldığını açıkladı. Bu kalem bir yılda 0,9 puan arttı. Müteşebbis geliri yüzde 18,3 ile ikinci sırada yer aldı ve 2,5 puan geriledi. Sosyal transfer geliri ise yüzde 18,2 ile üçüncü sıraya yerleşti.
Sosyal transferlerin içinde emekli ve dul-yetim aylıkları ağırlık kazandı: TÜİK, bu kalemin sosyal transferler içindeki payını yüzde 89,3 olarak verdi.
TÜİK, eğitim durumuna göre yıllık ortalama esas iş gelirlerini ise şöyle hespladı:
Yükseköğretim mezunları: 566 bin 839 TL
Lise ve dengi: 376 bin 932 TL
Lise altı: 290 bin 323 TL
Okul bitirmeyen: 183 bin 900 TL
Kurum, gelir artışında da en yüksek sıçramayı yüzde 83 ile yükseköğretimde, en düşük artışı yüzde 56,7 ile lise ve dengi grupta ölçtü.
Sektörde hizmet önde, tarım sonda; en hızlı artış inşaatta
TÜİK, sektörlere göre en yüksek yıllık ortalama esas iş gelirini 426 bin 45 TL ile hizmette, en düşük geliri 237 bin 461 TL ile tarımda hesapladı. Kurum, yıllık artış hızında inşaatı yüzde 79,0 ile ilk sıraya yazdı; hizmet yüzde 75,8, sanayi yüzde 70,1, tarım yüzde 54,4 artış gösterdi.
Ankara zirvede, Van-Muş-Bitlis-Hakkari dipte
TÜİK, yıllık ortalama eşdeğer fert gelirinde Ankara’yı (TR51) 449 bin 618 TL ile ilk sıraya koydu. Kurum, İstanbul’u (TR10) 434 bin 929 TL, İzmir’i (TR31) 405 bin 896 TL ile sonraki sıralara yerleştirdi. TÜİK, en düşük geliri ise TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) 172 bin 552 TL olarak açıkladı.
Eşitsizlikte en yüksek P80/P20 oranı TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) 8,5 oldu. TÜİK, TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) 8,3 ve TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) 8,1 değerlerini de üst sıralara yazdı.